مدیرکل ثبت‌احوال همدان با اشاره به دو مسئولیت تازه این سازمان یعنی پایگاه خانوار و مرکز رصد جمعیت گفت: این اقدامات نشان‌دهنده بلوغ سازمانی ثبت‌احوال است و می‌تواند مسیر ارائه خدمات هوشمند و تصمیم‌گیری‌های کلان کشور را روشن‌تر سازد.
بابک بختیاری سپس در خصوص سامانه هُدا اظهار کرد: هر دستگاهی که قصد داشته باشد برای ارائه خدمات احراز هویت انجام دهد، می‌تواند با انعقاد تفاهم‌نامه‌ای با مجموعه ثبت‌احوال به سطحی از احراز هویت که مدنظرش است دست یابد و ما نیز اطلاعات را ارائه می‌کنیم.
وی با اشاره به سامانه دیگری با نام «سهیم» که بخش عمده‌ای از خدمات سازمان ثبت‌احوال در بستر آن ارائه می‌شود، گفت: سامانه سهیم همان «سامانه یکتای ایرانیان» است که در حال حاضر 25 خدمت از جمله شجره‌نامه را ارائه می‌دهد.
بختیاری در جمع خبرنگاران ضمن گرامیداشت هفته خبرنگار به تلاش‌های ثبت‌احوال استان در زمینه تعامل و همفکری با اصحاب رسانه اشاره کرد و گفت: تمامی تلاش‌های ما زمانی تحقق پیدا می‌کند و موجب ارتقا می‌شود که تعامل خود را با اصحاب محترم رسانه حفظ کنیم.
وی در ادامه با اشاره به یکصدمین سال خدمت‌رسانی ثبت‌احوال اظهار داشت: این مجموعه به واسطه عمر یکصد ساله خود جزو معدود دستگاه‌هایی است که با آحاد مردم اعم از زن و مرد، پیر و جوان و حتی پیش از تولد آنان در ارتباط است.
مدیرکل ثبت‌احوال استان همدان با تأکید بر وظیفه ثبت وقایع چهارگانه (ولادت، فوت، ازدواج و طلاق) گفت: مسئولیت اصلی ما مدیریت هویت‌بخشی به مردم در جامعه است و این اصل مهم‌ترین کارکرد این مجموعه به شمار می‌آید.
بختیاری با اشاره به چشم‌انداز سازمان ثبت‌احوال کشور در زمینه هوشمندسازی خدمات بیان کرد: این سازمان کاملاً هوشمند است و برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات در دست اجرا نیز متاثر از فضای هوشمندسازی خدمات قرار دارد.
وی افزود: ماده یک قانون ثبت‌احوال تکالیف و الزامات این مجموعه را مشخص می‌کند و تمام برنامه‌ریزی‌ها بر همین اساس در نظر گرفته شده است. بر اساس بند 2 ماده یک قانون ثبت‌احوال، فضای مسئولیت برای قانون‌گذار باز گذاشته شده تا وظایف دیگری نیز به این سازمان اضافه شود.
به گفته وی، تاکنون دو مسئولیت به وظایف ثبت‌احوال اضافه شده است؛ یکی صدور گواهی انحصار وراثت و دیگری پایگاه خانوار که این واگذاری‌ها نشان از بلوغ سازمانی ثبت‌احوال دارد.
بختیاری با اشاره به اینکه پروسه انحصار وراثت تا قبل از سوم مرداد 1404 بر عهده مجموعه قضایی بود، گفت: برابر بند 3 ماده 113 قانون برنامه پنج‌ساله توسعه کشور، از سال دوم اجرای برنامه، یعنی سوم مرداد 1404، صدور گواهی انحصار وراثت به سازمان ثبت‌احوال محول شد.
وی با بیان اینکه این مسئولیت محاسن بسیاری برای ثبت‌احوال، دستگاه قضایی و مردم دارد، اظهار کرد: در قوه قضاییه این فرایند بسیار زمان‌بر بود، اما در ثبت‌احوال موظفیم حداکثر ظرف 20 روز نسبت به ثبت و صدور گواهی اقدام کنیم.
این مقام مسئول افزود: این مسئولیت سبب کاهش هزینه‌ها، مراجعات حضوری مردم و صرفه‌جویی در زمان می‌شود. همچنین در شیوه جدید، بلافاصله بعد از فوت شخص، بدون درخواست متقاضی پیامی برای تمامی اعضای خانواده و ذی‌نفعان ارسال می‌شود تا در جریان قرار گیرند.
وی ادامه داد: متقاضی می‌تواند با مراجعه به سامانه سهیم گواهی انحصار وراثت را مشاهده و در صورت نیاز با پرداخت 10 هزار تومان به صورت الکترونیکی، بدون حضور فیزیکی، آن را چاپ کند.
مدیرکل ثبت‌احوال استان همدان همچنین در خصوص مسئولیت دوم سازمان گفت: در گذشته اگر کسی قصد تغییر در یارانه یا ایجاد خانوار جدید داشت، باید به فرمانداری‌ها یا دفاتر پلیس +10 مراجعه می‌کرد. اما از 11 مرداد 1404 طبق بند 2 تبصره 8 الحاقی به ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم و ماده 3 آیین‌نامه اجرایی آن، این مسئولیت به ثبت‌احوال واگذار شد.
بختیاری افزود: ثبت‌احوال موظف به ایجاد پایگاه خانوار شد که تمام موضوعات مرتبط با ایجاد یا حذف خانوار، اصلاح ساختار و تغییرات آن در این پایگاه ثبت می‌شود.
وی همچنین به یکی از برنامه‌های فاخر ثبت‌احوال یعنی راه‌اندازی مرکز رصد جمعیت اشاره کرد و گفت: یکی از تکالیف سازمان، تهیه، تولید و انتشار آمار انسانی است و این داده‌ها در اختیار نهادهای تصمیم‌گیر قرار می‌گیرد.
بختیاری با اشاره به حذف گواهی ولادت کاغذی در بیمارستان‌ها و الکترونیکی شدن این فرایند گفت: پیش‌تر والدین باید به صورت حضوری برای صدور سند ولادت و شناسنامه مراجعه می‌کردند، اما اکنون این روند به صورت برخط و مستقیم از بیمارستان‌های دارای بلوک زایمان به ثبت‌احوال اعلام می‌شود و صدور شناسنامه تسهیل شده است.
وی درباره آمار ولادت استان گفت: از سال 1399 تا 1403 استان همدان در رتبه 17 کشور قرار دارد. در بخش شهرستانی، تویسرکان رتبه 10 و کبودرآهنگ رتبه 1 را در استان داراست. همچنین استان همدان در میانگین سن والدین در نخستین فرزندآوری، رتبه 9 کشور را دارد؛ به‌طور نمونه میانگین سن مادران در کبودرآهنگ 23.1 سال است.
بختیاری ادامه داد: در همدان 37.4 درصد مادران سه فرزند، 30.5 درصد دو فرزند، 19.3 درصد یک فرزند و 12.8 درصد بدون فرزند هستند. همچنین فاصله میان ازدواج تا نخستین فرزند در شهر همدان 4.7 سال است و استان در این شاخص رتبه 8 کشور را دارد.
وی افزود: متوسط فاصله تولد نخستین تا دومین فرزند در شهرستان همدان 5.1 سال و در رزن 4.6 سال است. فاصله فرزند دوم تا سوم نیز در همدان 4.9 سال و در تویسرکان و اسدآباد 4.6 سال ثبت شده است.
مدیرکل ثبت‌احوال استان همدان گفت: در سال 1403، تعداد 979923 واقعه ولادت در کشور و 20168 مورد در استان همدان ثبت شد. این رقم در سال 1402 معادل 21606 واقعه بود که نشان‌دهنده روند کاهشی است.
وی افزود: در حوزه فوت، سال 1403 تعداد 12154 واقعه فوت در همدان ثبت شد، در حالی که در سال 1402 این رقم 11411 بود و روند افزایشی داشته است.
بختیاری در خصوص آمار ازدواج گفت: همدان رتبه 18 کشور را دارد. در این شاخص، کردستان با میانگین 5.6 در رتبه اول کشور قرار دارد. در حوزه طلاق نیز همدان رتبه 21 کشور و کردستان رتبه اول را داراست.
این مقام مسئول اضافه کرد: میانگین سن اولین ازدواج در همدان رتبه 15 کشور است؛ میانگین سن مردان 28.6 سال و زنان 23.6 سال ثبت شده است. همچنین میانگین سن در طلاق برای مردان 39.1 و زنان 33.4 سال است.
وی در پایان گفت: متوسط دوام زندگی مشترک زوجین در همدان 10.6 سال و رتبه 22 کشور است؛ در حالی که استان گیلان با میانگین 13.6 سال رتبه نخست کشور را دارد.