اعتماد به نفس، باور و اطمینان به توانایی‌ها و استعدادهای خود است که فرزندان را قادر می‌سازد در مواجهه با چالش‌ها بهتر عمل کنند. طاهره نادری واقف، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی و مشاور رسمی آموزش و پرورش، درباره نقش والدین در تقویت این مهارت حیاتی و راهکارهای موثر توضیح می‌دهد.
اعتماد به نفس به معنای باور و اطمینان خود به استعدادها، توانایی‌ها و قابلیت‌های خود، به ویژه در مواجهه با مشکلات است. افزایش این مهارت به فرزندان کمک می‌کند تا از فرصت‌ها استفاده کنند و بهتر در شرایط سخت و بحرانی رفتار کنند.
طاهره نادری‌واقف، گفت: نقش والدین در افزایش اعتماد به نفس فرزندان بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند تأثیر زیادی بر رشد روانی و اجتماعی آن‌ها داشته باشد.
وی افزود: والدین باید فرزندان خود را به انجام فعالیت‌های مختلف تشویق کنند و از تلاش‌های آن‌ها حمایت نمایند. این حمایت شامل تمجید از موفقیت‌ها و تشویق به تلاش مجدد در مواجهه با چالش‌ها است.
مشاور رسمی آموزش و پرورش ادامه داد: اعطای مسئولیت‌های مناسب و اجازه دادن به فرزندان برای تصمیم‌گیری‌های مستقل به آن‌ها کمک می‌کند تا حس اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند و احساس کنند که توانایی کنترل برخی از جنبه‌های زندگی خود را دارند. والدینی که خود دارای اعتماد به نفس هستند و می‌توانند به درستی از پس چالش‌ها برآیند، به عنوان الگو عمل می‌کنند و فرزندان از رفتار و نحوه برخورد آن‌ها یاد می‌گیرند.
نادری‌واقف متذکر شد: فراهم کردن محیطی امن و حمایتگر که در آن فرزندان احساس امنیت و پذیرش کنند، می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس آن‌ها کمک کند. والدین باید فرزندان را به ابراز احساسات و نظرات خود تشویق کنند تا آن‌ها احساس کنند صدایشان مهم است و می‌توانند عقاید خود را بیان کنند.
وی به آموزش مهارت‌های حل مسئله و مدیریت احساسات اشاره کرد و گفت این مهارت‌ها به فرزندان کمک می‌کند تا بهتر با چالش‌ها مواجه شوند و از این طریق اعتماد به نفس آن‌ها افزایش یابد.
مدیر مرکز سراج، افزود: والدین می‌توانند نقش مؤثری در ساخت و تقویت اعتماد به نفس فرزندان خود ایفا کنند و زمینه رشد سالم شخصیتی آنان را فراهم نمایند. تقویت اعتماد به نفس در فرزندان نیازمند توجه و روش‌های خاصی است؛ فرزندان باید احساس کنند که مورد حمایت خانواده و دوستان هستند. کمک به آنان در تعیین اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت و رسیدن به آن‌ها می‌تواند احساس موفقیت و اعتماد به نفس را در آن‌ها تقویت کند.
نادری‌واقف توضیح داد: یادگیری مهارت‌های جدید در زمینه‌های ورزشی، هنری و علمی می‌تواند به فرزندان کمک کند تا به توانایی‌های خود اعتماد بیشتری پیدا کنند. ایجاد فرصت‌هایی برای موفقیت‌های کوچک مانند مشارکت در پروژه‌های گروهی یا فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند حس شایستگی و اعتماد به نفس را افزایش دهد.
وی این را هم گفت که فرزندان از بزرگ‌ترها و الگوهای خود یاد می‌گیرند؛ بنابراین نشان دادن رفتارهای مثبت و باور به توانایی‌های خود توسط والدین بسیار تأثیرگذار است و تأکید کرد: تقویت اعتماد به نفس یک فرآیند زمان‌بر است و نیازمند صبر و استمرار است.
این مشاور آموزش و پرورش با این بیان که آموزش مهارت‌های اجتماعی به فرزندان و فراهم کردن فرصت‌هایی برای تعامل با دیگران نیز به بهبود توانایی‌های ارتباطی و افزایش اعتماد به نفس کمک می‌کند، هشدار داد: مقایسه فرزندان با دیگران می‌تواند موجب کاهش اعتماد به نفس شود و والدین باید به فرزند خود یادآوری کنند که هر فرد منحصر به فرد است و مسیر خود را دارد.
نادری‌واقف افزود: نقش والدین در این فرآیند بسیار کلیدی است و آن‌ها باید با صبر و فهم به فرزندان کمک کنند تا روحیه خود را تقویت کنند و در مسیر رشد شخصیتی و اجتماعی خود پیشرفت نمایند.
وی در ادامه به تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس اشاره کرد و گفت: اعتماد به نفس باور فرد نسبت به توانایی‌ها و مهارت‌های خاص خود است و احساس موفقیت در فعالیت‌های مشخص را شامل می‌شود، در حالی که عزت نفس ارزش و احترام کلی فرد نسبت به خود است که تحت تأثیر تجربیات زندگی و تعاملات اجتماعی شکل می‌گیرد.
مدیر مرکز سراج خاطرنشان کرد: برای تربیت فرزندانی با عزت نفس و اعتماد به نفس کافی، والدین باید به جای تمرکز صرف بر نتایج، تلاش و کوشش فرزند را تشویق کنند. همچنین باید با رفتارهای خود الگوی اعتماد به نفس و عزت نفس باشند و نشان دهند که اشتباهات بخشی از یادگیری هستند و می‌توان از آن‌ها درس گرفت.
نادری‌واقف فراهم کردن فرصت‌هایی برای تصمیم‌گیری‌های مستقل و حل مسئله و فرصت‌هایی برای تعامل با همسالان و یادگیری مهارت‌های ارتباطی را در تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس فرزندان موثر برشمرد.
وی در پایان تصریح کرد که توجه به این نکات و ایجاد ارتباط مثبت و کارآمد بین والدین و فرزندان می‌تواند به رشد شخصیت سالم و بااعتماد به نفس فرزندان کمک کند.