عشق به میهن و وطنپرستی یکی از عوامل مهم غنای هویت ملی است و قطعاً در کشورهایی که مهد تمدن بودهاند و از دیرباز در حافظه تاریخی جهان ماندگار شدهاند این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است. مردمان این سرزمینها با توجه حوادث گوناگونی که در طول تاریخ از سر گذراندهاند عشق زایدالوصفی به وطن دارند و گاهی در بعضی از مراحل زندگی حتی تا بالاترین حس غریزی خود یعنی میل به بقا و زنده بودن را به خاطر میهن و سرزمین مادری به خطر انداختهاند. در این میان کشور ما یعنی ایران اسلامی را میتوان یکی از کشورهایی برشمردکه مردمانش در هر جای دنیا که باشند حس میهنپرستی آنها زبانزد است. عناصر زیادی در تشکیل این عشق و احساس مؤثر است؛ از جمله عضویت در اجتماع ملی و فرایندهای جامعهپذیری، تداوم تاریخی و حافظه مشترک، نقش قدرت سیاسی در تولید و احیای هویت ملی، زمینههای طبیعی، جغرافیایی و فضایی و نقشآفرینی روشنفکران و نخبگان بهویژه که کشور ما بهدلیل موقعیت جغرافیایی و تاریخی خود همیشه آماج حملات و سوء قصد بیگانگان بوده و اگر در تاریخ این ملت نگاه کنیم چیزی به غیر از دفاع از خود و میهن دیده نمیشود. از نظر جغرافیایی هم ایران از دیرباز محور ترانزیتی و وصلکننده شرق آسیا به غرب آسیا و اروپا بوده و نیز وجود خلیج فارس و دریای عمان در جنوب و دریای خزر در شمال همیشه مورد توجه بیگانگان بوده است. وجود نخبگان و بزرگاندیشان معاصر و تاریخی مانند فردوسی، حافظ، سعدی، ابوریحان بیرونی، ابوعلی سینا و امام خمینی (ره) و بسیاری از مشاهیر این سرزمین نیز تحریککننده مناسبی برای این مهم بوده است.
نمونههای زیادی در طول تاریخ میتوان مثال زد که ایرانیان تا پای جان برای حفظ میهن خویش ایستادگی کردهاند و همین باعث شده این حس به نسلهای دیگر کشیده شود. در انقلاب اسلامی و دهههای 40و 50 قرن گذشته حس وطنپرستی مردم ایران باعث از بین رفتن سالیان دراز سلطه شاهان بر مردم و جایگزینی جمهوریت در جامعه ایران شد و در جنگ تحمیلی ایران و عراق رشادتها و فداکاری مردانه ایرانیان در مقابل دشمن بعثی با توجه به پشتیبانی همهجانبه کشورهای غربی و آمریکا از ارتش عراق نمونهای از این عشق است که هزاران شهید گلگونکفن در راه حفظ اسلام و ایران با رهبری امام خمینی (ره) تقدیم خاک وطن شد. عملیاتهای بزرگ و متعدد توسط سپاه و ارتش نه تنها باعث بازپسگیری مناطق اشغالی از دشمن شد، که در سالهای پایانی جنگ ما را بر مناطق بسیاری از کشور عراق نیز مسلط کرد. شاید تنها چیزی در سیاست دولتها و رسانهها نیاز به تبلیغات گسترده ندارد همین حس وطنپرستی است؛ گویی این حس و عشق آمیخته با زندگی ایرانیان است که ملت ما بارها و بارها ثابت کردهاند که پای کشورشان ایستادهاند. حس میهنپرستی به وجود آورنده هویت ملی است و عناصر هویت ملی از سرزمین مشترک، منافع دفاعی، امنیتی و اقتصادی مشترک، حقوق و دولت مشترک، فرهنگ مشترک تا حس روانشناختی فردی و جمعی مشترک سبب میشوند یک ملت تحت عنوان واحد ملت ایرانی تشخص و تمایز پیدا کنند.
نکته پایانی اینکه سال 1402 سالی اثرگذار برای اثبات هویت ملی است؛ سالی که بعد از گذراندن و پایان یافتن همهگیری کرونا و حوادث مهر و آبان 1401 دشمن با تمام قوای تبلیغاتی رسانهای خود برای برگزار نشدن انتخاباتی پرشور برنامهریزی کرده اما هویت ملی و وطنپرستی مردم ما در طول تاریخ است که ثابت کرده ایران و ایرانی همیشه نقشههای دشمنان را نقش بر آب کرده و به لطف و یاری خدا در اسفند امسال انتخاباتی پر شور را رقم خواهیم زد.
مسعود جواندل