بازاریابی، گره کور مشاغل خانگی همدان

دست کوتاه تولیدکنندگان و خرمای تسهیلات

سپهرپیام، گروه خبر - آذین رضایی: فعالان در عرصه مشاغل خانگی در استان همدان، حمایت و کمک به ایجاد بازار فروش مناسب برای محصولات تولیدی را از مهم‌ترین مباحث در این حوزه دانسته و خواستار حمایت مسئولان برای تحقق این دو مهم شدند.

یکی از انواع مدل‌های شغلی، فعالیت در خانه است. برخی از افراد فارغ از علاقه به کارهای اداری و رسمی و یا حضور در بازار کار، مشاغل خانگی را به‌عنوان یک فعالیت شغلی و منبع درآمدی برای خود در نظر می‌گیرند؛ مشاغل خانگی انواع مختلفی دارند که افراد با توجه به مهارت و تخصص خود به آن‌ها می‌پردازند.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در تعریفی مشاغل خانگی را آن دسته از فعالیت‌هایی دانسته است که توسط عضو یا اعضای خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسب و کار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی هم‌جوار شکل می‌گیرد و منجر به تولید خدمت یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می‌شود.

امروزه افراد زیادی با استفاده از شبکه‌های اجتماعی به فعالیت‌های شغلی در خانه می‌پردازند. ثبتِ یک نام تجاری برای مشاغل خانگی می‌تواند به شناخته شدن بیشتر این مشاغل و داشتن بازار بزرگ‌تری برای فروش محصولات کمک کند؛ بسیاری از کارخانه‌های بزرگی که امروزه می‌شناسیم، ابتدا به‌عنوان مشاغل خانگی کار خود را شروع کرده‌اند و امروز به یک واحد تولیدی بسیار بزرگ تبدلی شده‌اند.

یافتن یک شغل مناسب دغدغه‌ای ا‌ست که اکثر افراد پس از تحصیل به آن می‌اندیشند و همین موضوع باعث می‌شود، افراد شغل‌های مختلف و در بسیاری از موارد نامرتبط را امتحان کنند اما افراد باهوش همواره به‌دنبال بهترین راهکارها بوده و در نتیجه با استفاده از ابزار‌های موجود، این دغدغه را به حداقل می‌رسانند؛ ایجاد مشاغل خانگی و تلاش به‌منظور موفقیت در این عرصه و توسعه فعالیت ازجمله اقداماتی است که افراد باهوش به جای انتظار کشیدن برای یافتن شغل به آن می‌پردازند.

مشاغل خانگی با کمترین امکانات و هزینه می‌تواند توسط عضو یا اعضای یک خانواده انجام شود، انجام این نوع فعالیت شغلی، مزایای فراوانی دارد و طی چند سال اخیر، افراد بسیاری را به خود جذب کرده است؛ برای ورود به این عرصه باید قواعدی را در نظر گرفت که اولین قاعده رقابت‌پذیری و ثبت برند مشاغل خانگی ا‌ست.

با توجه به نیاز به سرمایه بالا برای حضور در بازار کار سیار مشاغل، بازار مشاغل خانگی داغ شده است و در استان همدان نیز همچون سایر نقاط کشور شاهد توسعه این مشاغل هستیم. به‌منظور آگاهی از وضعیت فعالان در این عرصه، مشکلات و مسائل و خواسته‌های آن‌ها با تعدادی از فعالان در بخش مشاغل خانگی به گفت‌و‌گو نشستیم.

یک فعال در حوزه تولید سفال سنتی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما با بیان اینکه حدود چهار سال است در این حوزه فعالیت دارم، اظهار کرد: حمایت‌ها به‌ویژه از سوی صنایع‌دستی خوب بوده اما در بحث گردش مالی، بانک‌ها در ارائه تسهیلات، کمی سخت‌گیری می‌کنند.

مهرداد احمدی‌نسب گفت: به‌منظور فروش محصولات نیز خود اقدام به بازاریابی می‌کنیم و برای فروش نیز بیشتر به تهران مراجعه داریم چراکه بازار فروش در تهران بهتر است.

وی با بیان اینکه شیوع کرونا، بازار محصولات مشاغل خانگی را نیز خراب کرد، افزود: تا قبل از این موضوع با حضور در نمایشگاه‌ها وضعیت بازارِ تولیدات مشاغل خانگی خوب بود اما اکنون نمایشگاه‌ها ضعیف و یا تعطیل شدند که تأثیر منفی بر بازار کار در این بخش داشت.

وی با اشاره به حضور در نمایشگاه‌ها تا قبل از شیوع کرونا به‌منظور عرضه محصولات، بیان کرد: برگزاری این نمایشگاه‌ها تأثیر قابل توجهی بر تولید و عرضه محصولات تولیدی در مشاغل خانگی داشته است و بیشتر فروش محصولات ما در نمایشگاه‌ها بود.

این فعال در حوزه تولید سفال سنتی ادامه داد: افزایش قیمت مواد اولیه منجر به گران شدن محصولات شده است، البته گردش مالی وجود دارد اما به تسهیلات نیاز داریم.

احمدی‌نسب با بیان اینکه تمام تلاش فعالان در این عرصه برای فروش و عرضه محصولات است، تصریح کرد: درخواست داریم مسئولان نیز در این زمینه کمک‌حال ما بوده تا فروش محصولات افزایش یابد و همچنین مکانی برای عرضه و فروش محصولات در اختیار ما قرار دهند.

وی به ایجاد اشتغال در این بخش برای 30 نفر اشاره کرد و یادآور شد: البته کرونا باعث کاهش این تعداد شد و در صورت حمایت و ارائه تسهیلات، فعالیت خود را توسعه داده و به طور قطع افراد بیشتری نیز در این بخش مشغول به کار خواهند شد.

لیلا کمکی؛ فعال در بخش گلیم‌بافی نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما در خصوص سابقه فعالیتی خود اظهار کرد: حدود 10 سالی است در این رشته فعالیت دارم و بازار فروش تولیدات در همدان اصلاً خوب نیست.

وی با بیان اینکه به دلیل قیمت پایین در بازار امکان فروش محصولات نیست، گفت: فروش را به‌صورت شخصی و با تبلیغ بین دوستان و آشنایان انجام می‌دهم چراکه در بازار قیمت پایین خرید، سودی عاید گلیم‌باف نمی‌کند.

این بانوی گلیم‌باف همدانی با اشاره به اینکه قیمت مواد اولیه روزبه‌روز افزایش می‌یابد بیان کرد: در سه سایز مختلف بافت گلیم را انجام می‌دهم و مواد اولیه را نیز از بازار همدان تهیه می‌کنم. کمکی با تأکید بر اینکه به‌عنوان منبع درآمدی نمی‌توان به این فعالیت نگاه کرد، افزود: از روی علاقه در این بخش فعالیت دارم و با توجه به قیمت پایین خرید معمولاً محصولات را تا زمان مناسب برای فروش نگه می‌دارم.

وی با بیان اینکه بانوان روستای یکن‌آباد بیشتر تمایل به خیاطی دارند تا گلیم‌بافی، تصریح کرد: به این دلیل امکان توسعه فعالیتم در روستا فراهم نشد و طی 10 سال فعالیت موفق به جذب نیروی کار در این بخش نشدم.

این بانوی گلیم‌باف همدانی ادامه داد: فعالان در بخش مشاغل خانگی تمایل به کسب درآمد از این بخش دارند اما متأسفانه موقعیت تحقق این مهم برای بنده فراهم نشد.

کمکی در خصوص حمایت‌ها و ارائه تسهیلات نیز خاطرنشان کرد: امسال برای نخستین‌بار درخواست دریافت تسهیلات داشته‌ام که صنایع‌دستی عنوان داشته، سقف آن 20 میلیون تومان است.

وی با تأکید بر اینکه فعالیت در بخش صنایع‌دستی با وجود زحمت بسیار متأسفانه بازدهی خوبی ندارد، یادآور شد: در بخش بازار فروش مشکل داریم، باید در این خصوص حمایت و به بازاریابی کمک شود.

این بانوی گلیم‌باف همدانی با اشاره به کاهش گرایش مردم به صنایع‌دستی اظهار کرد: ضعف تبلیغات در این زمینه یکی از دلایل کاهش تمایل به صنایع دستی است و می‌بایست با تبلیغات بیشتر، مردم را به این سمت سوق داده و بازار فروش بهتری ایجاد کرد.

نرگس بیات از دیگر فعالان در بخش مشاغل خانگی نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما گفت: حدود 10 سال است که تولید ظروف میناکاری روی سفال را دنبال می‌کنم و با توجه به علاقه و گرایش به هنر وارد این عرصه شدم.

وی با تأکید بر اینکه طی سال‌های گذشته و با توجه به حجم بالای تقاضاها، بازار فروش خوب بود، بیان کرد: متأسفانه با شیوع کرونا، فروش کاهش یافته و بازار خوبی نداریم؛ البته فروش بخشی از تولیدات نیز مربوط به سایر استان‌ها بوده است.

این فعال در حوزه مشاغل خانگی با اشاره به افزایش قیمت مواد اولیه عنوان کرد: همین امر موجب کاهش تولید و در نتیجه سودآوری محصولات شده است.

بیات در خصوص حمایت‌ها نیز تصریح کرد: اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با برگزاری نمایشگاه در گذشته، کمک‌حال تولیدکنندگان ‌و بازاریابی برای محصولات بود که شیوع کرونا این موضوع را نیز تحت تأثیر قرار داد و به دلیل عدم برگزاری نمایشگاه‌ها بخش عمده بازار فروش را از دست دادیم. وی به فروش در فضای مجازی اشاره کرد و گفت: با محدود شدن فروش، به‌دنبال راه دیگری بودیم و توانستیم از طریق فضای مجازی تا حدودی محصولات را به فروش برسانیم که با توجه به این امر فروش در سراسر کشور رقم خورد.

این فعال در حوزه مشاغل خانگی خاطرنشان کرد: حمایت از مشاغل خانگی به‌ویژه در حوزه صنایع‌دستی آن‌گونه که باید نبوده و انتظاری‌ می‌رود توجه ویژه‌ای به این بخش داشته باشند.

بیات خواستار حمایت مسئولان به‌منظور توسعه مشاغل خانگی شد و گفت: اکنون تعدادی نیرو را برای تولید محصولات به‌کار گرفته‌ام اما برای توسعه کار نیاز به فراهم کردن یک کارگاه و متمرکز کردن نیروهای فعال در آن هستم که تحقق این مهم نیاز به حمایت مالی دارد.

وی در خصوص پرداخت تسهیلات به مشاغل آسیب دیده از کرونا ادامه داد: مقرر شد تسهیلاتی به مشاغل آسیب‌دیده ارائه شود اما مبلغ درنظر گرفته شده با توجه به خسارات وارده بسیار ناچیز بود و به دلیل سخت‌گیری در پرداخت، بسیاری از دریافت این تسهیلات بازماندند.

افرادی که به هر نحوی به حوزه مشاغل خانگی ورود می‌کنند در نظر دارند با کمترین سرمایه، کسب و کاری برای خود و تعدادی از اطرافیانشان دست و پا کرده تا منبع درآمدی برای تأمین معاش خانواده داشته باشند که عده‌ای در این عرصه موفق شده و حتی توسعه فعالیت دارند و برخی نیز به دلیل مشکلات و مسائل مختلف با شکست مواجه می‌شوند؛ اما طی سال‌های گذشته حمایت از مشاغل خانگی و بنگاه‌های اقتصادی کوچک و زودبازده مصوب و مقرر شده بود تا به‌منظور توسعه این مشاغل حمایت‌های لازم صورت گیرد.

اما آنچه مسلم است اینکه حمایت‌ها از بخش مشاغل خانگی آنچنان که باید محقق نشد و فعالان در این عرصه با مشکلات بسیاری از عدم حمایت‌ها تا سنگ‌اندازی‌ها در دریافت تسهیلات و... دست‌وپنجه نرم‌ می‌کنند و مشاغل خانگی در همدان حال و روز خوشی ندارد.

گران شدن مواد اولیه در بسیاری از بخش‌ها موجب شده است تا تولیدکنندگان حتی در سطوح پایین نیز با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده و نتوانند گردش مالی داشته باشند. بانک‌ها نیز در ارائه تسهیلات با فعالان در بخش مشاغل خانگی همراهی لازم را ندارند که این امر موجب تعطیلی بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی کوچک شده است در حالی‌که به‌منظور توسعه این بخش و ایجاد اشتغال و درآمد پایدار باید تسهیل‌گری در امور آنان به‌ویژه در مباحث مالی صورت گیرد.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای حمایت از مشاغل خانگی فهرستی از این مشاغل ارائه داده است که این فعالیت‌ها شامل انواع مشاغل تولیدی، کسب و کار اینترنتی بوده و شاغلان کسب و کار‌های خانگی می‌توانند به روش‌های مختلفی ازجمله انجام فعالیت به‌صورت کارمزدی برای کارفرمای خارج از محیط مسکونی، انجام فعالیت مستقل اعم از تأمین مواد اولیه تا عرضه محصول به خارج از محیط مسکونی و انجام فعالیت به‌صورت تعاونی، اتحادیه یا مشارکت با بنگاه‌های بالادستی تأمین‌کننده مواد اولیه و عرضه محصول آنان در بازار، ترجیحاً به‌صورت کسب و کار خوشه‌ای فعالیت کرده و از فرصت‌ها و مزایای تعریف شده در این بخش استفاده کنند که متأسفانه این موضوع چندان محقق نشده و عدم حمایت‌، یکی از مشکلات فعالان در بخش مشاغل خانگی در استان همدان است که متولیان امر باید به این مهم در بخش‌های مختلف توجه ویژه داشته باشند.