سپهرپیام خواستار شد:

دستِ معدن‌داران همدانی زیر سنگ نماند

وضعیت مناسب تسهیلات معادن کوچک در همدان؛ از معدن‌داران انکار و از مسؤولان اصرار!

سپهرپیام، گروه خبر - شکیبا کولیوند:

همدان یکی از استان‌های دارای ذخایر و ظرفیت‌های معدنی غنی و متنوع در کشور است، اما همچنان شاهد قصه پُرغصه معدن‌داران همدانی و تعطیلی 30 تا 40 درصدی معادن هستیم، این در حالی است که مسؤولان مربوطه در استان همواره تأکیدشان بر حمایت از معدن‌داران است.

استان همدان با دارا بودن ظرفیت‌های مناسب در بخش صنعت و معدن در شاهراه ورودی غرب کشور قرارگرفته و توانایی‌های بالقوه‌ای جهت ایجاد سرمایه‌گذاری و دسترسی به بازارهای غرب کشور را دارا است؛ البته شهرستان همدان نسبت به سایر شهرستان‌ها مهم‌ترین مرکز صنعتی استان محسوب می‌شود و نیمی از فعالیت‌های صنعتی همدان در این شهرستان استقرار دارد.

در شهرستان همدان، محور همدان- قزوین به دلیل قرارگیری در مسیر ارتباطی با بازار بزرگ مصرف تهران- کرج، قطب‌های صنعتی قزوین و ساوه، وجود جاده‌های ترانزیتی اروپا، احداث شهرک صنعتی بوعلی در این مسیر و همچنین به سبب شرایط مساعد توپوگرافی و ارزانی اراضی صنعتی، دارای بیشترین تمرکز ازنظر تولید و اشتغال صنعتی است.

پس‌ازآن، محور همدان- کرمانشاه به دلیل قرارگیری در امتداد محور قبلی و به علت وجود اراضی مناسب صنعتی رتبه دوم و جاده همدان- ملایر در رتبه بعدی ازنظر تمرکز صنعتی قرار دارند.

از سویی علاوه بر ظرفیت استان در زمینه صنعتی، همدان یکی از استان‌های دارای ذخایر و ظرفیت‌های معدنی غنی و متنوع در سطح کشور نیز محسوب می‌شود به نوعی که در برخی از مواد معدنی، آندالوزیت شیست، فلدسپات و سیلیس در ملایر و معادن دولومیت در نهاوند دارای مزیت‌های نسبی است، چنانکه هم‌اکنون دومین معدن سنگ دولومیت جهان در شهرستان نهاوند قرار دارد.

معادن استان همدان با تنوع مواد معدنی از قبیل سیلیس، دولومیت، سنگ‌های تزیینی، سنگ آهن، فلدسپات، آهک صنعتی، آندالوزیت، پوکه معدنی، میکا و سنگ‌های آهکی جهت تولید شن و ماسه و غیره است که طبق سند راهبردی سه‌ساله، ذخیره این معادن بالغ بر یک میلیارد و 777 میلیون تن، استخراج سالیانه آن‌ها حدود 16 میلیون و 298 هزار تن، ‌سرمایه‌گذاری انجام‌شده افزون بر 703 میلیارد ریال است و در این راستا دو هزار و 440 نفر در معادن استان مشغول به کار هستند.

این در حالی است که طبق برآوردهای به‌عمل‌آمده، میزان سرمایه‌گذاری در بخش معادن استان همدان نه‌تنها کافی نیست بلکه به گفته معدن‌داران به دلیل مشکلات بسیار احتمال غیرفعال شدن بسیاری از معادن استان وجود دارد.

خبرنگار سپهرپیام برای بررسی این موضوع گفت‌وگویی با محمد خاکی، معاون معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان ترتیب داده تا نه‌تنها از آخرین وضعیت معادن استان همدان مطلع شویم بلکه نحوه حمایت‌های سازمان صنعت، معدن و تجارت استان را از معدن‌داران همدانی و از سویی وضعیت معدن‌های طلای استان را نیز جویا شویم که در ادامه شرح آن را می‌خوانید:

* غیرفعال بودن 30 درصد معادن استان همدان/تسهیلات هست، سرمایه‌گذاران فعالیت‌های معدنی استان، پیگیری نمی‌کنند!

معاون معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان با بیان اینکه در حال حاضر حدود 300 معدن در استان همدان وجود دارد، عنوان کرد: از این تعداد، 70 درصد فعال و مابقی غیرفعال هستند.

محمد خاکی در خصوص علت غیرفعال بودن این معادن، تشریح کرد: علت عمده تعطیلی این واحدها شرایط آب‌وهوایی استان همدان است و برخی نیز به دلیل شرایط بازار تعطیل و هم‌اکنون غیرفعال هستند.

وی در پاسخ به علل گلایه‌های مطرح از سوی معدن‌داران همدانی مبنی بر عدم تناسب حمایت‌ها و ناکافی بودن تسهیلات ارائه شده به آن‌ها، بیان کرد: استفاده از تجهیزات دست دوم، قانون‌های خاص خود را دارد از سویی تسهیلاتی از سوی صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی به معدن‌داران ارائه می‌شود، اما متأسفانه معدن‌داران همدانی اصلاً در این زمینه پیگیری نمی‌کنند.

این مقام مسؤول وضعیت ارائه تسهیلات و حمایت‌ها از معدن‌داران را مناسب برشمرد و افزود: صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی بر اساس ارزش پروانه و ارزش معدن به معدن‌داران تسهیلات ارائه می‌دهد.

خاکی خاطرنشان کرد: این تسهیلات، خطر سرمایه‌گذاری در بخش اکتشاف، استخراج و فرآوری مواد معدنی را پوشش می‌دهد و متقاضیان می‌توانند برای خرید تجهیزات از این تسهیلات بهره‌مند شوند، از سویی صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی بر اساس بیمه‌نامه‌ای که صادر می‌کند، ضامن بهره‌برداران می‌شود.

معاون معدن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان همدان در خصوص اینکه ممکن است اطلاع‌رسانی به سرمایه‌گذاران فعالیت‌های معدنی در زمینه ارائه تسهیلات و حمایت‌ها نامناسب بوده و این موضوع علت گلایه‌های آن‌ها شده باشد، اظهار کرد: اطلاع‌رسانی مناسب بوده‌است، اما معدن‌داران پیگیری‌های لازم را در این راستا ندارند!

* در استان همدان معدن طلا نداریم

وی در پاسخ به سؤال خبرنگار سپهرپیام مبنی بر وضعیت معادن طلای استان همدان و کوهستان الوند نیز، گفت: در استان همدان معدن طلا نداریم، اثری از طلا در الوند و شهرستان نهاوند مشاهده شده، اما آن‌قدری نیست که در حد معدن‌کاری باشد و نیاز به انجام کارهای اکتشافی است تا مشخص شود که مقدار طلا به چه میزان است.

خاکی با تأکید بر اینکه در شهرستان نهاوند معدن اکتشافی برای چند فلز وجود دارد که یکی از آن فلزها هم طلا است، اضافه کرد: هنوز در حال اکتشاف هستیم و ان‌اشاءالله که در این معدن، طلا وجود داشته باشد.

* معادن همدان، کوچک اما راهبردی هستند

این مقام مسؤول در ادامه گفت‌وگو در خصوص عدم وجود معادن بزرگ در همدان نیز، عنوان کرد: شرایط زمین‌شناسی استان ایجاب می‌کند که معدن بزرگ نداشته باشد و همه معادن همدان در سطح کوچک هستند، از سویی در کل کشور فقط 10 معدن بزرگ داریم.

وی در بخش پایانی گفت‌وگو افزود: معادن استان همدان باوجود آنکه در سطح کوچک هستند، اما تأمین‌کننده بسیاری از نیازهای اصلی صنایع در سطح کشور بوده و موقعیتی راهبردی دارند.

* دستِ معدن‌داران همدانی زیر سنگ نماند

به اعتقاد کارشناسان، معادن تأمین‌کننده مواد اولیه مورد نیاز بسیاری از صنایع بوده و در امر خودکفایی صنعتی، ایجاد اشتغال مولد، افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه یک کشور نقش ‌بسزایی دارند. این در حالی است که تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد، اکثر معادن ایران از وضعیت اقتصادی مطلوبی برخوردار نبوده و در مواردی زیان‌ده هستند که استان همدان نیز از این وضعیت مستثنا نبوده و رنج این روزهایش از یکسو خام‌فروشی و از سوی دیگر گلایه‌های مستدام فعالان عرصه معدن است.

به نظر می‌رسد با تغییر نظام مدیریت معادن و واگذاری کار به بخش خصوصی بتوان در کوتاه‌مدت وضعیت اقتصادی بسیاری از معادن را اصلاح کرد. برای اقتصادی کردن معادن و درنتیجه نائل شدن به وضعیت مطلوب اقتصادی کشور، توجه خاص دولت به معادن، معدن‌کاری و تغییر ساختار آن‌ها امری ضروری به نظر می‌رسد.

حال با همه این تفاسیر، مداوم از معدن‌داران همدانی می‌شنویم که تسهیلات و حمایت‌ها مناسب نیست و مسؤولان مربوطه استان نیز مطرح می‌کنند که «همه چیز آرام است و معدن‌داران باید خوشحال باشند»، در پایان فقط یک درخواست می‌ماند مبنی بر اینکه مسؤولان استان همدان حواستان باشد که دستِ معدن‌داران همدانی زیر سنگ نماند!